Grzyby – działanie prozdrowotne i kwestie, o których należy pamiętać podczas grzybobrania

Dary lasu, czyli grzyby, są cenione głównie za smak i aromat. Cenimy je również za znakomite wartości odżywcze oraz właściwości prozdrowotne. Mimo wielu zalet tych przysmaków podczas ich zbierania należy zachować ostrożność. Nie wszystkie gatunki są bowiem bezpieczne do spożycia. Niektóre mają substancje trujące i powodują poważne zatrucia. Przeczytaj artykuł, aby poszerzyć wiedzę na temat grzybów oraz poznać zasady dotyczące ich zbierania!

Prozdrowotne właściwości grzybów

Zarówno uprawne, jak i dziko rosnące grzyby wykazują szereg właściwości prozdrowotnych. Różne gatunki mogą działać między innymi:

• przeciwnowotworowo oraz przeciwzapalnie – w Europie najpopularniejszymi okazami o takim potencjale są: borowik szlachetny, boczniak florydzki i łyżkowaty, lakownica lśniąca, czyrenia,
• immunomodulacyjnie – stymulując układ odpornościowy do zwalczania komórek nowotworowych,
• antyoksydacyjnie – ekstrakty, fenole, beta-tokoferol i beta-karoten zawarte w grzybach działają przeciwutleniająco,
• hipoglikemicznie – obniżając poziom glukozy we krwi,
• wspomagająco na pracę umysłu, koncentrację – zwiększając wydajność mózgu,
• regulująco na sen, nastrój, procesy regeneracyjne oraz dotyczące starzenia się komórek – ponieważ część z nich zawiera na przykład serotoninę czy melatoninę.

Dzięki temu, że grzyby mają niską zawartość tłuszczu i wysoką błonnika z powodzeniem sprawdzają się w diecie zapobiegającej miażdżycy. Nazywa się je “leśnym mięsem”, gdyż ich susz zawierać może nawet do 25% białek oraz aminokwasów egzo- i endogennych. Ponadto grzyby są bogate w witaminy z grupy B, witaminę C, D, A, E czy K, selen, cynk, potas, sód, magnez, dlatego stanowią wartościowy dodatek do codziennej diety.

Ogólne zasady dotyczące zbierania grzybów

Zbieranie grzybów wymaga przestrzegania kilku kluczowych zasad, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie oraz osobom, które będą spożywały znalezione bogactwa natury. Przede wszystkim należy sięgać wyłącznie po dobrze znane okazy mające wszystkie, niezbędne cechy do identyfikacji. Warto unikać zatem zbyt młodych lub zbyt starych grzybów, ponieważ niekiedy trudno określić ich gatunek. Przerośnięte osobniki często stają się toksyczne – z tego powodu lepiej pozostawić je w lesie, gdzie spełnią funkcję tzw. nasienników.

Jeśli grzyb wygląda prawie, jak osobnik jadalny – lepiej nie przywozić go do domu. Nie powinno się rozpoznawać go po smaku. Przekonanie o tym, że wszystkie trujące gatunki są gorzkie to mit. Dobrym rozwiązaniem jest zabranie ze sobą atlasu albo zainstalowanie na telefonie aplikacji ułatwiającej rozpoznawanie jadalnych okazów. Należy pamiętać, że grzyby to żywe organizmy, które nawet po ścięciu oddychają i wydzielają dwutlenek węgla. Trzeba więc je prawidłowo przechowywać – najlepiej w wiklinowym koszyku. Nawet najlepsze, szlachetne gatunki mogą bowiem nam zaszkodzić, jeśli ulegną zaparzeniu w foliowej torbie czy wiadrze.

Dlaczego muchomory są trujące?

Muchomory to popularne grzyby, które należą do najbardziej trujących gatunków. Zawierają między innymi muskarynę, kwas ibotenowy, muscymol, amanityny i falloidyny. Kiedy te toksyczne substancje dostają się do wątroby, blokują oraz niszczą jej komórki. W rezultacie tego organ zaczyna się rozkładać, dlatego przy silnym zatruciu jednym z najbardziej niebezpiecznych grzybów – muchomorem sromotnikowym – należy wykonać przeszczep wątroby. Nawet długie gotowanie tego okazu nie jest w stanie zniwelować działania toksyn, ponieważ są odporne na wysokie temperatury, suszenie czy marynowanie.

Jeśli zatrujemy się muchomorem, odczujemy charakterystyczne objawy, takie jak:

• duszności,
• wymioty,
• lęk,
• zawroty głowy,
• zmęczenie,
• biegunkę,
• halucynacje oraz zaburzenia ruchowe.

Warto zaznaczyć, że toksyny nie zawsze oddziałują na organizm od razu, a to, jak dokładnie na nie zareagujemy, często zależy od naszego stanu zdrowia i chorób współtowarzyszących. W tym kontekście tak ważna jest znajomość grzybów podczas ich zbierania, stałe przypominanie sobie ich cech charakterystycznych oraz poszerzanie wiedzy dotyczącej okazów jadalnych.

Tragiczna w skutkach moda na jedzenie muchomorów

W ostatnich latach w sieci coraz częściej spotkać można wpisy na mediach społecznościowych dotyczące doświadczeń po spożyciu muchomora Amanita muscaria. Ludzie zaczęli suszyć, a następnie zjadać niewielkie ilości grzyba, aby wywołać odurzenie, pobudzenie czy halucynacje. Szereg popularnych osób zachęcało do korzystania z jego rzekomych właściwości w zakresie polepszania samopoczucia lub poszerzania zdolności klarownego myślenia.

Wiele takich przypadków jednak skończyło się wizytą w szpitalu. Należy bowiem pamiętać, że nawet suszenie muchomora przez wiele miesięcy nie spowoduje, że pozbędziemy się wszystkich toksycznych substancji w nim zawartych. Ich wpływ na zdrowie nie został zbadany, ale mogą odkładać się one w organizmie i powodować patologiczne zmiany w mózgu.