Medyczna marihuana dla chorych- jakie są jej perspektywy?

Marihuana jest rośliną, którą człowiek wykorzystywał od tysięcy lat. Początkowo stanowiła surowiec do produkcji włókien, ubrań, papieru. Dopiero później zaczęto wykorzystywać medyczne właściwości marihuany. Odkryto także jej drugą naturę. Z powodu swoich właściwości psychostymulujących, marihuanę zaliczano do klasy miękkich narkotyków. Jednak w ostatnich latach coraz więcej ludzi widzi, że odpowiednio wykorzystana marihuana może pomóc w leczeniu wielu chorób.

Medyczna marihuana

Historia uprawy przez człowieka marihuany sięga już kilku tysiącleci. Z uwagi na jej wszechstronne zastosowanie była to jedna z najczęstszych roślin uprawnych. Roślina ta pochodzi najprawdopodobniej z rejonów Azji Środkowej. Początkowo stosowano ją do wyrobu tekstyliów, włókien i papieru. Później jednak odkryto medyczne właściwości marihuany. Pierwsze wzmianki o tym pochodzą ze starożytnych chińskich źródeł. Już wtedy prawdopodobnie wiedziano o jej psychostymulujących właściwościach. W dzisiejszych czasach, z tego powodu posiadanie i rozprowadzanie marihuany jest w Polsce zabronione - chyba że mówimy o medycznej marihuanie, którą można legalnie kupić w aptece.

W ostatnich kilkunastu latach pojawia się coraz więcej rzetelnych publikacji naukowych dotyczących stosowania medycznej marihuany. Na ich podstawie odbywała się w Polsce szeroka dyskusja na temat legalizacji marihuany. Od 1 listopada 2017 roku medyczna marihuana jest w Polsce legalna. Z kolei na receptę medyczną marihuanę można kupić w naszym kraju od 17 stycznia 2019 roku.

Istnieją dwie główne odmiany konopi (Cannabis L.). Do celów rekreacyjnych używa się konopi indyjskich (Cannabis indica). Ta odmiana jest nielegalna i dostać ją można tylko na tak zwanym czarnym rynku. Legalna marihuana medyczna uzyskiwana jest z konopi siewnych (Cannabis sativa). Dwudziesty kwietnia jest nieformalnym świętem zwolenników legalizacji zielonych konopi, zwany Dniem Marihuany. Jednak trzeba odróżnić posiadanie marihuany na własny, rekreacyjny użytek (co jest nielegalne), a pozwolenie na jej stosowanie ze wskazań medycznych. Warto dowiedzieć się więcej na temat tej rośliny - na co pomaga medyczna marihuana?

Właściwości medycznej marihuany

Marihuana ma w swoim składzie ponad 500 różnego rodzaju związków chemicznych - większość z nich wykazuje biologiczną aktywność. Za najsilniejsze związki, które działają na człowieka, uznaje się THC (tetrahydrokannabinol) oraz CBD (kannabidiol).

THC a CBD - czym się różnią?

THC w marihuanie medycznej odpowiada za jej psychoaktywne właściwości. To właśnie tetrahydrokannabinol sprawia, że po zażyciu marihuany mamy euforyczne wrażenia. Ponadto wykazuje on również działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, a także rozluźniające mięśnie. CBD z kolei nie ma właściwości psychoaktywnych - nie powoduje omamów i przywidzeń. Działa on przeciwbólowo, przeciwlękowo, reguluje sen oraz działa antydepresyjnie.

Marihuana ma mnóstwo innych aktywnych związków (między innymi flawonoidy, terpeny i kanflawiny), jednak to THC i CBD mają najsilniejsze właściwości. Preparaty z medyczną marihuaną dostępne w aptece mogą mieć różny stosunek THC do CBD, w zależności od tego, na jakie schorzenie cierpi pacjent. Na przykład przy stosowaniu medycznej marihuany na sen, powinno się używać suszu, który jest bardziej bogaty w CBD, a mniej w THC.

Medyczna marihuana - zastosowanie

Stosowanie medycznej marihuany jest możliwe dopiero po odpowiedniej konsultacji z lekarzem. Nie jest to terapia pierwszego rzutu. Zastosowanie medycznej marihuany w Polsce jest raczej leczeniem uzupełniającym lub gdy inne terapie przestają skutkować. Medyczna marihuana działa poprzez oddziaływanie na układ endokannabinoidowy człowieka. Ten system reguluje wiele funkcji fizjologicznych w organizmie, takich jak nastrój, sen, apetyt, ból i inne. Dlatego surowiec ten można z powodzeniem stosować na szereg chorób i dolegliwości, takich jak:

• chroniczny ból mięśni, kości, bóle neuropatyczne i migrenowe, bóle związane z chorobą onkologiczną
• nudności i wymioty, także związane z chorobą onkologiczną oraz inne dolegliwości jelitowe jak choroba Leśniowskiego-Crohna
• stwardnienie rozsiane
• choroba Parkinsona i Alzheimera
• padaczka (również dziecięca)
• zaburzenia psychiczne
• ADHD i autyzm
• zaburzenia snu
• PTSD, czyli zespół stresu pourazowego
• reumatoidalne zapalenie stawów
• choroby skóry jak łuszczyca czy AZS

Medyczna marihuana nie jest oczywiście lekiem, który wyleczy wymienione schorzenia. Jednak z powodzeniem może niwelować przykre dolegliwości, znacznie podnosząc przy tym komfort życia pacjenta.

Gdzie kupić marihuanę medyczną?

Gdzie można kupić medyczną marihuanę? W aptece oczywiście. Jednak jest ona dostępna tylko na receptę i przy zachowaniu ściśle określonych warunków. Recepta na marihuanę medyczną musi posiadać oznaczenie Rpw - jest to specjalny rodzaj recepty przeznaczony tylko do leków narkotycznych. Ponadto w opisie musi znajdować się dokładny rodzaj suszu, który ma być wykupiony - jego gramatura i bardzo ścisłe dawkowanie. Recepta Rpw może być już tylko i wyłącznie elektroniczna, ale może ją wystawić każdy lekarz, bez względu na specjalizację. Recepta na susz z konopi jest oczywiście nierefundowana i pacjent musi zapłacić pełną cenę za lek. Aktualnie 1 gram suszu kosztuje 50 – 70 złotych.

A gdy już mamy susz w domu, to jak najlepiej go podać?

Jak stosować medyczną marihuanę?

Wielu specjalistów zgodnie twierdzi, że jedną z najlepszych metod podawania medycznej marihuany pacjentowi jest waporyzacja. Przeprowadza się to przez specjalne urządzenie zwane waporyzatorem. Susz konopny nie jest w nim spalany, jak zwyczajowo się to robi w tradycyjnych papierosach, a jedynie podgrzewany przez strumień ciepłego powietrza. Poprzez takie podgrzanie nie traci się zbyt wielu cennych związków, które mogłyby ulec spaleniu. Temperatura uzyskiwana w waporyzatorze jest dużo niższa niż w procesie spalania, dlatego ekstrakcja przebiega dłużej. Przez waporyzator można podać suszone zioła, takie jak susz konopny właśnie, jak i różnego rodzaju olejki służące do inhalacji. Spalanie suszu tradycyjną metodą nie jest zalecane z uwagi na możliwość dostania się do organizmu niebezpiecznych i szkodliwych substancji smolistych.

Bibliografia:

• A. Owczarek, P. Kozaczuk, B. Grimling, B. Karolewicz; Uwarunkowania stosowania marihuany do celów medycznych w Polsce; Farmacja Praktyczna; Tom 79; nr 7; 2023; 379-396
• M. Klinowski; Medyczne konopie i problematyka regulacji produktów CBD; Przegląd Prawa Medycznego; Tom 4; Nr 2; 2022; 4-62
• M. Wolan, K. Dziadosz, A. Jacek; Medyczna marihuana w Polsce. Czy lekarze i przyszli pracownicy medyczni chcą jej legalizacji?; Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu; 1; 54; 2018
• A. Klimkiewicz, A. Jasińska; Zdrowotne następstwa rekreacyjnego używania kannabinoidów; Psychiatria; tom 15; nr 2; 88-92
• T. Dzierżanowski; Kannabinoidy - możliwości zastosowania w medycynie paliatywnej; Medycyna Paliatywna; 2018; 10 (1); 1-11

Autor: mgr farm. Wojciech Ziółkowski