Światowy Dzień Walki z Cukrzycą

Cukrzycę bez wątpienia można nazwać chorobą cywilizacyjną. Według badań Światowej Organizacji Zdrowia choruje na nią bowiem ponad 400 milionów ludzi na całym świecie, a liczba ta rokrocznie wzrasta, zwłaszcza w ostatnich latach. W samej Polsce diabetycy stanowią grupę liczącą około 3 miliony osób – wiele z nich do dziś nie ma jednak postawionej diagnozy, nie zdając sobie sprawy z obecności choroby. W celu zwiększania wiedzy i świadomości na temat cukrzycy, życia osób zmagających się z nią, a także ich potrzeb ustanowiono więc Światowy Dzień Walki z Cukrzycą.

Zwiększanie świadomości społecznej nt. cukrzycy

Światowy Dzień Walki z Cukrzycą został ustanowiony przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną 27 czerwca 1991 roku, w 70. rocznicę odkrycia insuliny przez Fredericka Bantinga. Sam dzień wyznaczono jednak na 14 listopada, dla uczczenia urodzin wspomnianego kanadyjskiego chirurga i badacza. Warto wiedzieć, że zwyczajowo akcje mające na celu propagowanie wiedzy dotyczącej tej choroby oraz życia z nią często obchodzone są właśnie w czerwcu, zwłaszcza 27. dnia tego miesiąca.

Powszechność cukrzycy oraz stale rosnąca liczba osób zmagających się z nią sprawiły jednak, że oddolne inicjatywy mające na celu poprawę sytuacji diabetyków, dbanie o ich potrzeby, a także społeczną edukację rozpoczęły się znacznie wcześniej niż w roku 1991 – również w Polsce. Najstarszą organizacją w naszym kraju jest działające od 1981 r. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków. Zrzesza ono osoby chore, ich rodziny i bliskich, udzielając im pomocy, zaopatrując w niezbędny sprzęt, integrując społeczności diabetyków, reprezentując ich interesy przed władzami państwowymi czy organizując liczne wydarzenia edukacyjne.

Organizacje działające na rzecz diabetyków

W ciągu 6 lat od powstania Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków założono również Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. W jego ramach diabetolodzy oraz specjaliści pokrewnych dziedzin prowadzą badania nad cukrzycą, rozpowszechniają najnowsze zdobycze medycyny, doskonalą opiekę lekarską nad diabetykami, a także występują w ich interesie m.in. w kontekście przemysłu farmaceutycznego. Co roku PTD wydaje też aktualne standardy opieki medycznej w zakresie niesienia pomocy pacjentom z cukrzycą. Wśród polskich organizacji działających na rzecz diabetyków warto wymienić również np. Polską Federację Edukacji w Diabetologii czy Towarzystwo Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Cukrzycą.

To właśnie w takich organizacjach można szukać pomocy w przypadku otrzymania diagnozy cukrzycy, a na ich stronach internetowych – sprawdzonych, rzetelnych informacji na temat choroby. Zwiększająca się świadomość nt. potrzeb diabetyków, będąca wynikiem działalności stowarzyszeń, skutkuje zaś takimi pozytywnymi zmianami jak wprowadzona od 1 stycznia 2024 r. refundacja na sensory stale monitorujące poziom glukozy i przesyłające dane np. do aplikacji w telefonie. Refundowane są również pompy insulinowe dla dzieci, u których niewielkie dobowe dawki insuliny podawane w taki sposób są skuteczniejsze niż tradycyjne zastrzyki.

Ze wszelkimi niepokojącymi objawami trzeba zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub bezpośrednio do diabetologa. Nieleczona cukrzyca może bowiem doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Te o charakterze przewlekłym obejmują choćby cukrzycową chorobę nerek czy retinopatię cukrzycową, natomiast powikłania ostre stanowią zagrożenie dla życia – mowa o kwasicy i śpiączce ketonowej lub mleczanowej, które wymagają natychmiastowej hospitalizacji.

Indeks glikemiczny a ładunek glikemiczny

Wspominając o Światowym Dniu Walki z Cukrzycą i jego roli edukacyjnej, warto poruszyć kwestię 2 parametrów żywności, kluczowych dla diabetyków, osób z insulinoopornością, stanem przedcukrzycowym lub odchudzających się. Mowa o indeksie (IG) oraz ładunku glikemicznym (LG). O pierwszym z nich słyszała większość z nas – przyjmuje on wartość od 0 do 100 i określa szybkość oraz stopień podnoszenia poziomu glukozy we krwi przez dany produkt spożywczy. Jeśli jest mniejszy niż 55, uznaje się go za niski.

Indeks nie jest jednak precyzyjny, ponieważ nie uwzględnia ilości produktu ani tempa wchłaniania węglowodanów, a ponadto zmienia się zależnie od obróbki danego artykułu spożywczego. Jego bardzo ważnym dopełnieniem jest więc ładunek glikemiczny, który bierze pod uwagę wspomniane czynniki. Znacznie dokładniej określa zatem odpowiedź insulinową organizmu.

Każdy, kto potrzebuje wsparcia dla siebie albo bliskiej osoby zmagającej się z cukrzycą, może skontaktować się z jedną z wymienionych wcześniej organizacji lub udać się do regionalnego oddziału Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków – w całym kraju jest ich kilkadziesiąt. Warto też zapoznać się z informacjami na stronie Ministerstwa Zdrowia bądź branżowym portalu Medycyna Praktyczna.