Udar cieplny – objawy i postępowanie

W miesiącach letnich chętniej wychodzimy z domu. Osoby korzystające z urlopów od pracy czy wakacji szkolnych często decydują się na spędzanie całych wolnych dni na świeżym powietrzu, a także poddawanie ciała kąpielom słonecznym. Jeśli jednak nie zostaną zachowane zasady bezpiecznego przebywania na słońcu – takie jak stosowanie kremów z filtrem UV, noszenie lekkiego nakrycia głowy czy picie wystarczającej ilości płynów – można łatwo narazić się na udar cieplny. Czym on jest, jak go rozpoznać i co da się zrobić, aby mu zapobiec?

Objawy udaru cieplnego

Udar cieplny (nazywany też słonecznym) to stan, który powstaje w wyniku nadmiernej ekspozycji na działanie promieni słonecznych, co skutkuje nagłym wzrostem temperatury ciała do 40°C lub nawet wyższej wartości. Gorączka powoduje zaczerwienienie skóry i obfite pocenie. Inne objawy, jakie mogą wystąpić to:

• ból i zawroty głowy,
• przyspieszone tętno, zaburzenia rytmu serca,
• zaburzenia widzenia, a także świadomości (majaczenie, omdlenie),
• skurcze lub zwiotczenie mięśni,
• nudności, wymioty.

Poziom nasilenia oraz liczba występujących objawów są uzależnione od stopnia przegrzania organizmu.

Postępowanie przy udarze cieplnym

Kiedy podejrzewamy u siebie lub osoby, z którą przebywamy udar słoneczny, powinniśmy zadzwonić na pogotowie, gdyż jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia. Do czasu przyjazdu karetki należy zaprowadzić lub przenieść poszkodowaną osobę w zacienione, a w miarę możliwości także przewiewne miejsce. Dodatkowo powinniśmy:

• zapewnić drożność górnych dróg oddechowych,
• usunąć nadmiar odzieży,
• zastosować zimne okłady na twarz oraz szyję, a tułów i kończyny obficie skropić letnią wodą.

Osobie przytomnej możemy podawać niewielkie porcje schłodzonych płynów (najlepiej elektrolity i herbatę). Natomiast nieprzytomną powinniśmy ułożyć w pozycji bocznej i kontrolować jej oddech do przyjazdu ratowników.

Udar cieplny – jak można mu zapobiec?

Na udar cieplny najbardziej narażone są osoby starsze oraz dzieci, jednak środki ostrożności podczas przebywania na słońcu powinno się stosować niezależnie od wieku. Należy pamiętać przede wszystkim o:

• dostarczaniu organizmowi odpowiedniej ilości płynów,
• noszenie lekkiego nakrycia głowy oraz przewiewnych ubrań,
• pozostawaniu w cieniu w najbardziej upalne dni, jeśli jest to możliwe,
• ograniczanie aktywności fizycznej w godzinach największego nasłonecznienia.

Dodatkowo można zrezygnować z gorących posiłków, a także uzupełniać elektrolity po treningach.