Znaczenie i historia Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka

Ostatni miesiąc w roku jest wyjątkowy i to nie tylko z powodu Świąt Bożego Narodzenia. W grudniu bowiem celebrujemy także rocznicę przyjęcia przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, czyli dokumentu, dzięki któremu każdy z nas – bez względu na płeć, rasę, stan, wyznanie, pochodzenie czy poglądy polityczne – ma dziś szereg niezbywalnych praw zapewniających godność i równość.

Od koncepcji do praktyki – Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka

Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka co roku obchodzony jest na całym świecie 10 grudnia. To święto upamiętniające wydarzenie z 1948 roku, kiedy Zgromadzenie Ogólne ONZ podpisało Powszechną Deklarację Praw Człowieka, a tym samym po zakończonej II wojnie światowej postanowiło podjąć aktywne, jednoznaczne działania mające na celu zapobieganie w przyszłości łamaniu podstawowych praw człowieka oraz ludobójstwu. To data niezwykle ważna dla wszystkich obywateli świata, ponieważ z powodu podpisania dokumentu dziś każdy rodzi się wolny, a także równy wobec prawa.

Co ciekawe, początkowo Deklaracja miała być konwencją zobowiązującą do przestrzegania zapisów, jak również nakładającą dotkliwe kary w przypadku jej łamania. Jednak w wyniku przedłużających się dyskusji oraz narastającej zimnej wojny – nastąpiło osłabienie mocy sprawczej dokumentu, który finalnie przyjął formę deklaracji. Bez głosu sprzeciwu rezolucję przyjęło jednak niemal 200 państw.

Co zyskaliśmy w wyniku podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka?

Obecnie Powszechna Deklaracja Praw Człowieka to fundament ochrony praw człowieka ONZ. Dokument stanowi podstawę szeregu innych aktów i odnosi się do na przykład:

• bezpieczeństwa osobistego,
• wolności od niewolnictwa, zastraszania i tortur,
• prawa do ochrony prawnej,
• wolności słowa, przemieszczania się, religii, zgromadzeń,
• prawa do pracy, zdrowia, edukacji, kultury,
• prawa ubiegania się o azyl i korzystania z niego w innym kraju w razie prześladowań.

Warto wiedzieć, że wspomniane prawa określane są w dokumencie jako powszechne, co oznacza, że przysługują każdemu. Poza tym są też niezbywalne, czyli nie można nikogo ich pozbawić, ani się ich zrzec. Dodatkowo są niepodzielne – wszystkie są równie ważne, a także ze sobą powiązane i od siebie zależne. Poszanowanie zawartych w Deklaracji praw oraz wolności uznaje się za podstawę sprawiedliwości, jak również pokoju na świecie.

Obecna rola Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka

W obliczu obecnych wydarzeń na świecie Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka stanowi asumpt do refleksji dotyczącej stanu przestrzegania ustalonych 75 lat temu praw, a także konsekwencji ich łamania. 10 grudnia warto przypominać o wadze Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka uchwalonej w 1948 roku, o szacunku do drugiej osoby, ochronie praw własnych oraz innych. Należy też chociaż na chwilę zastanowić się nad tym, jak respektowane są podstawowe kwestie świadczące o człowieczeństwie w naszym środowisku.